Trong suốt 12 tháng liên tiếp, giá cước vận tải biển toàn cầu tuột dốc không phanh, mang lại sự nhẹ nhõm cho các nhà xuất khẩu, đặc biệt là từ châu Á, vốn đang chật vật ứng phó ‘cơn bão’ bất ổn thuế quan.

Theo Chỉ số Container Thế giới (WCI) của hãng tư vấn vận tải biển Drewry Shipping Consultants, trong tuần kết thúc vào ngày 4-9, giá cước vận tải biển trung bình ở 8 tuyến hàng hải chính trên thế giới giảm 1% so với tuần trước, xuống còn 2.104 đô la Mỹ/ container 40 feet (FEU).

Mức giá cước này giảm đến 40% so với mức cao hồi giữa tháng Sáu.

Trong tuần qua, giá cước ở các tuyến xuyên Thái Bình Dương bất ngờ tăng vọt nhưng mức giảm mạnh của giá cước ở các tuyến Á-Âu đã cân bằng mức tăng này.

Sau 11 tuần giảm liên tiếp, giá cước giao ngay xuyên Thái Bình Dương đang tăng trở lại. Giá cước giao ngay từ Thượng Hải (Trung Quốc) đến Los Angeles (Mỹ) tăng 8% lên 2.522 đô la/FEU, trong khi giá cước từ Thượng Hải đến New York tăng 12% lên 3.677 đô la/FEU. Tuy nhiên, Drewry dự báo, các mức giá cước này khó có thể duy trì được nếu không có thêm các đợt cắt giảm năng lực vận chuyển.

Giá cước giao ngay ở các tuyến Á-Âu đã giảm trong tuần này, với giá cước tuyến Thượng Hải-Rotterdam (Hà Lan), giảm 10% xuống còn 2.385 đô la/FEU.

Bất chấp nhu cầu vận tải biển ổn định và tình trạng tắc nghẽn tại các cảng ở châu Âu, tình trạng dư thừa công suất tàu ngày càng tăng đã đẩy giá cước giao ngay trên các tuyến thương mại Á-Âu xuống thấp. Do đó, Drewry dự đoán giá cước giao ngay ở các tuyến này sẽ tiếp tục lao dốc trong những tuần tới.

Nhìn xa hơn, Drewry nhận định, giá cước vận tải biển giao ngay trên toàn cầu sẽ giảm thêm trong những tháng cuối năm. Sự biến động và thời điểm thay đổi giá cước sẽ phụ thuộc vào các mức thuế quan trong tương lai của Tổng thống Mỹ Donald Trump và những thay đổi về công suất tàu liên quan đến việc Mỹ áp dụng các biện pháp áp phí cảng cao đối với tàu Trung Quốc, vốn vẫn chưa chắc chắn.

Giá cước vận chuyển đường biển từ Trung Quốc đến Bờ Tây của Mỹ đã giảm 68% so với mức cao hồi tháng Sáu. Đó là dấu hiệu cho thấy mùa vận chuyển cao điểm năm nay đến sớm hơn và ngắn hơn bình thường.

Đà giảm liên tục của giá cược vận tải biển cũng phản ánh tâm lý dè dặt của một số nhà bán lẻ và nhà sản xuất Mỹ. Họ đang thận trọng đối với các đơn đặt hàng mới trước mùa mua sắm thu đông bận rộn trong năm trong bối cảnh bất ổn về thuế quan, chính sách thương mại và lo ngại về sức chi tiêu của người tiêu dùng ở nền kinh tế lớn nhất thế giới.

Chính sách thuế quan của Nhà Trắng giờ đây rơi vào tình thế bấp bênh sau khi một tòa phúc thẩm liên bang phán quyết rằng ông Trump vượt thẩm quyền khi áp các mức thuế rộng rãi trên toàn cầu bao gồm thuế đối ứng.

Nhưng tòa vẫn duy trì tính hiệu lực của các mức thuế quan cho đến giữa tháng 10 để Nhà Trắng có thời gian kháng cáo lên Tòa án tối cao Mỹ.

“Các nhà nhập khẩu Mỹ cho biết việc lập kế hoạch ngay bây giờ thực sự khó khăn”, Michael Aldwell, Phó chủ tịch phụ trách hậu cần đường biển của Kuehne + Nagel International, một trong những công ty giao nhận vận tải lớn nhất thế giới, nói.

Aldwell lưu ý thêm, một số nhà nhập khẩu Mỹ đang giảm lượng hàng tồn kho do bất ổn kinh tế hoặc do đã nhập hàng sớm vào đầu năm nay để ứng phó với thuế quan.

Theo công ty dữ liệu vận tải biển Xeneta, giá cước hợp đồng ngắn hạn để vận chuyển một FEU từ Trung Quốc đến Bờ Tây của Mỹ vào ngày 1-9 là 1.802 đô la, giảm so với mức cao 5.553 đô la hồi tháng Sáu.

Mức giá này là mức thấp nhất kể từ tháng 12-2023, khi phiến quân Houthi ở Yemen phát động tấn công các tàu thương mại ở Biển Đỏ, buộc các hãng vận tải phải chuyển hướng tàu khỏi Kênh đào Suez sang các tuyến đường dài hơn, đẩy giá cước vận chuyển toàn cầu lên cao.

Theo Simon Heaney, Giám đốc cấp cao bộ phận nghiên cứu thị trường vận chuyển container của Drewry, vài năm trước, khi các cuộc tấn công ở Biển Đỏ làm tắc nghẽn các tuyến đường vận chuyển, các hãng vận tải biển đã đặt hàng tàu mới để tăng thêm công suất.

“Chúng ta đang có dòng tàu mới ổn định vào thời điểm nhu cầu tăng trưởng chậm lại”, Heaney nói.

Ông cũng giải thích thêm, nhiều doanh nghiệp Mỹ đã nhập hàng sớm để né thuế quan. Do vậy, khi kho hàng đầy, họ sẽ đặt hàng chậm lại, gây áp lực thêm cho nhu cầu vận chuyển.

Liên đoàn Bán lẻ quốc gia Mỹ (NRF) dự báo Mỹ sẽ nhập khẩu 1,83 triệu container 20 feet (TEU) trong tháng Chín, giảm gần 20% so với năm ngoái. Công cụ theo dõi cảng toàn cầu của liên đoàn này dự báo lượng nhập khẩu container hàng tháng của Mỹ sẽ giảm từ 19-21% so với cùng kỳ năm trước trong thời gian còn lại của năm.