Phân loại vận đơn đường biển (Bill of Lading)
Vận đơn đường biển (Bill of Lading – B/L) đóng vai trò chứng từ quan trọng trong hoạt động xuất nhập khẩu, là hợp đồng vận chuyển giữa người gửi hàng và hãng tàu. B/L thể hiện thông tin chi tiết về lô hàng, các bên liên quan, điều kiện vận chuyển và trách nhiệm của họ.
Bài viết này sẽ đi sâu vào phân loại vận đơn đường biển, giúp bạn hiểu rõ các loại B/L phổ biến và cách thức sử dụng phù hợp cho từng trường hợp cụ thể.
1. Theo khả năng chuyển nhượng
Vận đơn đích danh (Straight B/L):
Chỉ ghi tên người nhận cụ thể và không thể chuyển nhượng. Hàng hóa chỉ được giao cho người nhận được ghi tên trên vận đơn.
Vận đơn theo lệnh (To Order B/L):
Ghi “To Order” hoặc tên người nhận kèm theo chữ “or assigns”. Loại vận đơn này có thể chuyển nhượng bằng cách ghi chú nhượng quyền sở hữu trên vận đơn.
Vận đơn vô danh (Bearer B/L):
Không ghi tên người nhận cụ thể và có thể chuyển nhượng cho bất kỳ ai sở hữu vận đơn.
2. Theo tình trạng hàng hóa
Vận đơn hoàn hảo (Clean B/L):
Thể hiện rằng hàng hóa được nhận lên tàu trong tình trạng tốt và không có dấu hiệu hư hỏng.
Vận đơn không hoàn hảo (Claused or Foul B/L):
Ghi chú về tình trạng hư hỏng hoặc sai sót của hàng hóa khi nhận lên tàu.
3. Theo phương thức vận chuyển
Vận đơn đi thẳng (Direct B/L):
Hàng hóa được vận chuyển trực tiếp từ cảng xuất đến cảng nhập khẩu mà không qua trung chuyển.
Vận đơn chở suốt (Through B/L):
Hàng hóa được vận chuyển qua nhiều cảng trung chuyển trước khi đến cảng nhập khẩu.
4. Theo loại hình vận đơn
Vận đơn gốc (Original B/L):
Là bản vận đơn chính thức do hãng tàu phát hành, có giá trị pháp lý cao nhất.
Vận đơn bản sao (Copy B/L):
Là bản sao của vận đơn gốc, thường được sử dụng cho mục đích tham khảo hoặc chứng minh.
Vận đơn điện tử (Electronic B/L):
Sử dụng công nghệ điện tử để phát hành và lưu trữ vận đơn, giúp tiết kiệm thời gian và chi phí.
5. Phân loại vận đơn căn cứ vào chủ thể cấp vận đơn
Vận đơn chủ (Master Bill of Lading – MBL)
Do hãng tàu cấp trực tiếp. Đơn vị nhận hàng, gửi hàng có thể trực tiếp là cá nhân hoặc công ty, hoặc là một forwarder (công ty chuyên làm dịch vụ giao nhận hàng hóa xuất nhập khẩu)
Vận đơn nhà (House Bill of Lading – HBL):
Do công ty giao nhận (forwarder) cấp cho người gửi và người nhận hàng.
Thông thường, khi hãng tàu nhận hàng, họ sẽ cấp MBL cho Forwarder. Sau đó, Forwarder sẽ cấp HBL lại cho người gửi hàng và nhận hàng.
Một số loại vận đơn khác
Seaway bill
Nhiều người còn gọi Seaway bill là Express release. Loại này có khả năng giúp giải phóng hàng một cách nhanh
chóng. Có giá trị như một giấy gửi hàng, không có giá trị sở hữu hay đầy đủ chức năng như B/L thông thường.
Switch Bill of Lading
Phục vụ cho việc mua bán sang tay hàng hóa giữa 3 bên. Tuy nhiên trong giao dịch này, thì người bán
hàng và người mua hàng sẽ không biết thông tin của nhau. Mọi hoạt động giao dịch đều thông qua trung gian.
Combined Bill of Lading
Thường gọi là vận đơn liên hợp, tương tự như vận đơn vận tải đa phương thức (Intermodal B/L hay
Multimodal B/L hay ). Là những hàng hóa được chuyển tới điểm đích thông qua một hàng trình được đáp ứng bởi nhiều phương tiện đa dạng khác nhau tàu biển, xe container, xe tải,…
Lưu ý: Nội dung bài viết chỉ mang tính chất tham khảo, cần được bổ sung thêm thông tin chi tiết tùy theo từng trường hợp cụ thể.
Xem thêm:
Vận đơn đường biển (Bill of Lading) là gì?
