Xuất khẩu giấy từ Việt Nam đi Trung Quốc
Xuất khẩu giấy là một trong những ngành hàng có tiềm năng lớn của Việt Nam nhờ nguồn cung ổn định, công nghệ sản xuất ngày càng cải tiến và nhu cầu mạnh mẽ từ các quốc gia láng giềng, đặc biệt là Trung Quốc.
Với vị trí địa lý gần, hệ thống cảng biển phát triển và chi phí vận tải cạnh tranh, xuất khẩu giấy bằng đường biển sang Trung Quốc đang trở thành lựa chọn tối ưu cho nhiều doanh nghiệp. Bài viết sau cung cấp cái nhìn toàn diện về quy trình, yêu cầu, chi phí và cơ hội của hoạt động xuất khẩu này.
Tổng quan thị trường giấy Việt Nam – Trung Quốc
Việt Nam hiện là một trong những quốc gia có tốc độ phát triển ngành giấy nhanh tại Đông Nam Á. Sản phẩm chủ lực gồm:
Giấy in, giấy viết
Giấy bao bì carton
Giấy kraft
Bột giấy
Giấy vệ sinh và các sản phẩm giấy tiêu dùng
Trong khi đó, Trung Quốc là quốc gia tiêu thụ giấy lớn nhất thế giới. Dù có công suất sản xuất nội địa rất lớn, Trung Quốc vẫn phải nhập khẩu một lượng đáng kể nguyên liệu giấy, đặc biệt là giấy tái chế và giấy bao bì phục vụ ngành thương mại điện tử, xuất khẩu hàng hóa.
Theo thống kê thương mại những năm gần đây, Trung Quốc luôn nằm trong top các thị trường nhập khẩu giấy lớn của Việt Nam. Điều này tạo ra nhiều cơ hội cho doanh nghiệp Việt, nhất là khi hai nước có quan hệ thương mại ổn định và cơ sở hạ tầng vận chuyển thuận lợi.
Lợi thế khi xuất khẩu giấy sang Trung Quốc bằng đường biển
Vị trí địa lý gần
Việt Nam giáp biển và có đường bờ biển dài hơn 3.200 km, cùng hệ thống cảng biển lớn như Hải Phòng, Cái Mép – Thị Vải, Đà Nẵng. Khoảng cách biển từ các cảng Việt Nam đến Quảng Đông, Thượng Hải hay Phúc Kiến của Trung Quốc khá ngắn, giúp rút ngắn thời gian vận chuyển.
Chi phí vận tải thấp và ổn định
So với vận chuyển đường bộ, vận tải biển có chi phí rẻ hơn, đặc biệt phù hợp với hàng hóa có khối lượng lớn như giấy. Giá cước container đi Trung Quốc ở mức cạnh tranh, giúp doanh nghiệp tối ưu chi phí.
Năng lực xử lý hàng hóa tốt
Giấy là sản phẩm dễ bị ẩm, biến dạng; vận tải biển hiện đại với container kín, hệ thống sắp xếp hàng chuyên dụng bảo đảm chất lượng hàng hóa trong quá trình vận chuyển.
Tần suất tàu dày
Các tuyến tàu Việt Nam – Trung Quốc hoạt động thường xuyên, có chuyến mỗi vài ngày, giúp doanh nghiệp linh hoạt trong lịch trình.
Quy trình xuất khẩu giấy sang Trung Quốc bằng đường biển
Bước 1: Chuẩn bị hàng hóa và bao bì
Giấy xuất khẩu thường được đóng thành kiện hoặc cuộn, quấn màng PE chống ẩm, đặt trên pallet hoặc đóng trong container 20ft/40ft. Việc đảm bảo bao bì chắc chắn rất quan trọng vì giấy dễ hư hỏng khi gặp nước.
Bước 2: Kiểm tra tiêu chuẩn chất lượng
Tùy từng loại giấy, phía Trung Quốc có thể yêu cầu:
Chứng nhận chất lượng (COC)
Báo cáo kiểm nghiệm thành phần
Độ định lượng, độ trắng, độ bền kéo
Chứng thư fumigation (khử trùng pallet gỗ nếu có)
Doanh nghiệp cần nắm rõ tiêu chuẩn từng khách hàng để chuẩn bị.
Bước 3: Thực hiện hợp đồng ngoại thương
Bao gồm các điều khoản:
Điều kiện giao hàng (FOB, CIF, CFR…)
Điều khoản thanh toán (T/T, L/C…)
Quy cách đóng gói
Số lượng – trọng lượng
Thời gian giao hàng
Bước 4: Làm thủ tục hải quan xuất khẩu tại Việt Nam
Hồ sơ hải quan gồm:
Tờ khai hải quan điện tử
Hợp đồng và hóa đơn thương mại
Packing list
Giấy chứng nhận xuất xứ (nếu cần – thường là C/O form E)
Chứng từ kiểm tra chất lượng
Sau khi nộp hồ sơ và được thông quan, hàng sẽ được đưa vào cảng.
Bước 5: Đóng hàng lên tàu và vận chuyển
Giấy sẽ được xếp container bằng phương pháp:
FCL (Full Container Load): nguyên container
LCL (Less than Container Load): ghép hàng – thường ít dùng cho giấy vì hàng nặng và số lượng lớn
Tàu sẽ chạy theo tuyến dự kiến đến các cảng Trung Quốc như: Thâm Quyến, Quảng Châu, Thượng Hải, Ninh Ba, Hạ Môn…
Bước 6: Thủ tục nhập khẩu tại Trung Quốc
Đối tác phía Trung Quốc tiếp nhận:
Tờ khai nhập khẩu
Chứng nhận chất lượng
C/O
Hóa đơn và vận đơn (B/L)
Sau khi thông quan, hàng được đưa về kho của người mua.
Chi phí vận chuyển và thời gian giao hàng
Thời gian vận chuyển dự kiến
Hải Phòng → Quảng Châu/Thâm Quyến: 2 – 4 ngày
Cái Mép → Thượng Hải/Ninh Ba: 4 – 7 ngày
Đà Nẵng → Hạ Môn/Phúc Kiến: 3 – 5 ngày
Các loại chi phí doanh nghiệp cần lưu ý
Cước vận tải biển (ocean freight)
THC (Terminal Handling Charge)
Phí chứng từ, phí phát hành vận đơn
Phí nâng hạ container
Phí local charge tại cảng đến
Phí kiểm dịch, kiểm tra chất lượng (nếu có)
Tổng chi phí phụ thuộc vào loại container, thời điểm, hãng tàu và số lượng hàng.
Những lưu ý khi xuất khẩu giấy sang Trung Quốc
Kiểm soát độ ẩm
Giấy rất dễ bị ẩm trong điều kiện thời tiết biến động. Doanh nghiệp cần:
Dùng túi hút ẩm đặt trong container
Đảm bảo container khô ráo trước khi đóng hàng
Bao bọc cuộn giấy bằng nhiều lớp
Tuân thủ quy định nhập khẩu phía Trung Quốc
Một số loại giấy có thể bị kiểm soát chặt chẽ, đặc biệt là giấy tái chế hoặc giấy phế liệu. Doanh nghiệp phải đảm bảo hàng hóa đáp ứng quy chuẩn môi trường.
Lựa chọn cảng và hãng tàu phù hợp
Các hãng tàu lớn như COSCO, Evergreen, OOCL, SITC có tuyến đi Trung Quốc rất mạnh. Chọn hãng tàu uy tín giúp hạn chế rủi ro trễ hàng.
Kiểm tra năng lực đối tác
Để tránh tranh chấp, doanh nghiệp nên:
Kiểm tra mã số thuế của buyer
Xác nhận điều khoản thanh toán rõ ràng
Sử dụng L/C hoặc đặt cọc nếu cần
Kết luận
Xuất khẩu giấy từ Việt Nam sang Trung Quốc bằng đường biển là một hướng đi hiệu quả và bền vững cho doanh nghiệp. Với nhu cầu thị trường lớn, tuyến vận tải biển thuận tiện, chi phí cạnh tranh và thời gian giao hàng nhanh, đây là cơ hội để ngành giấy Việt Nam mở rộng thị phần.
Tuy nhiên, để thành công, doanh nghiệp cần nắm rõ quy trình, tuân thủ tiêu chuẩn chất lượng và lựa chọn đối tác, hãng tàu uy tín. Việc chuẩn bị kỹ lưỡng sẽ giúp quá trình xuất khẩu diễn ra suôn sẻ, đảm bảo lợi nhuận và uy tín của doanh nghiệp trong dài hạn.
